บทความทั้งหมด
กระบวนการผลิต กระดาษรีไซเคิล ประโยชน์ และการนำไปใช้ที่คุณอาจไม่เคยรู้
เม.ย.
หลายคนอาจมองว่ากระดาษที่ใช้แล้วเป็นเพียงขยะ แต่ในความเป็นจริง “กระดาษรีไซเคิล” คือทรัพยากรที่มีค่า ซึ่งสามารถนำกลับมาสร้างประโยชน์ได้หลากหลายรูปแบบ
ตั้งแต่การผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์ ไปจนถึงการสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ต่างๆ การรีไซเคิลกระดาษไม่เพียงช่วยลดปริมาณขยะ แต่ยังส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจในหลายๆ ด้าน
บทความนี้จึงจะพาไปทำความรู้จักกับกระดาษรีไซเคิลให้มากขึ้น ตั้งแต่ความหมาย กระบวนการผลิต ประโยชน์ และตัวอย่างการนำไปใช้งานที่น่าสนใจ
หัวข้อย่อยมีอะไรบ้าง ?
กระดาษรีไซเคิล คืออะไร ?
กระดาษรีไซเคิล (Recycled Paper) คือ กระดาษที่ผลิตขึ้นใหม่จากกระดาษที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว หรือเศษกระดาษที่เหลือจากกระบวนการผลิต (Waste Paper) แทนที่จะปล่อยให้กลายเป็นขยะ
กระดาษเหล่านี้จะถูกนำเข้าสู่กระบวนการแปรรูป เพื่อให้กลายเป็นเยื่อกระดาษ (Pulp) อีกครั้ง และนำไปผลิตเป็นกระดาษแผ่นใหม่หรือผลิตภัณฑ์กระดาษอื่นๆ
จุดประสงค์หลักของการรีไซเคิลกระดาษ คือ การใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดปริมาณขยะ ลดการตัดต้นไม้เพื่อผลิตเยื่อกระดาษใหม่ และช่วยประหยัดพลังงานในกระบวนการผลิต ซึ่งส่งผลดีต่อการลดปัญหาสิ่งแวดล้อมและภาวะโลกร้อน
ความสำคัญและประโยชน์ของการรีไซเคิลกระดาษ
การนำกระดาษกลับมารีไซเคิลมีความสำคัญและก่อให้เกิดประโยชน์หลายประการ ได้แก่
- ลดปริมาณขยะ : ช่วยลดจำนวนขยะกระดาษที่ต้องนำไปฝังกลบ ซึ่งช่วยยืดอายุการใช้งานของพื้นที่ฝังกลบขยะ
- อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ : ลดการตัดต้นไม้เพื่อนำมาผลิตเยื่อกระดาษใหม่ และยังช่วยประหยัดน้ำและพลังงานที่ใช้ในกระบวนการผลิตกระดาษจากเยื่อบริสุทธิ์
- ลดมลภาวะ : กระบวนการรีไซเคิลกระดาษมักปล่อยมลพิษทางอากาศและทางน้ำน้อยกว่าการผลิตกระดาษจากเยื่อใหม่
- ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก : การลดการตัดต้นไม้และการใช้พลังงานที่น้อยลง มีส่วนช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะโลกร้อน
- ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน : สร้างวงจรการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด และอาจช่วยลดต้นทุนวัตถุดิบในบางอุตสาหกรรม
กระบวนการแปรรูปกระดาษรีไซเคิล (ภาพรวม)
การนำกระดาษใช้แล้วกลับมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ต้องผ่านกระบวนการรีไซเคิล ซึ่งมีขั้นตอนหลักๆ ดังนี้
- การรวบรวมและคัดแยก (Collection & Sorting) : รวบรวมกระดาษใช้แล้วจากแหล่งต่างๆ และคัดแยกประเภทกระดาษ รวมถึงกำจัดสิ่งปนเปื้อนที่ไม่ใช่กระดาษออก (เช่น พลาสติก, ลวดเย็บกระดาษ)
- การทำเยื่อ (Pulping) : นำกระดาษที่คัดแยกแล้วเข้าเครื่องปั่นผสมกับน้ำและสารเคมีบางชนิด เพื่อตีให้กระดาษแตกตัวยุ่ยกลายเป็นน้ำเยื่อข้นๆ (Pulp Slurry)
- การกรองและทำความสะอาด (Screening & Cleaning) : นำน้ำเยื่อมาผ่านตะแกรงกรอง เพื่อกำจัดสิ่งสกปรกขนาดเล็ก กาว หรือเศษพลาสติกที่อาจหลงเหลืออยู่
- การกำจัดหมึก (De-inking – ถ้าจำเป็น) : สำหรับการผลิตกระดาษรีไซเคิลที่ต้องการความขาวสะอาด เช่น กระดาษพิมพ์เขียน จะมีขั้นตอนการใช้สารเคมีและฟองอากาศเพื่อแยกหมึกพิมพ์ออกจากเยื่อกระดาษ
- การฟอกสี (Bleaching – ถ้าจำเป็น) : อาจมีการฟอกสีเยื่อกระดาษเพื่อให้ได้ความขาวตามต้องการ (มักใช้วิธีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เช่น ใช้ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ แทนคลอรีน)
- การขึ้นรูปเป็นแผ่น (Forming/Papermaking) : นำเยื่อกระดาษที่พร้อมใช้งานแล้วไปผสมกับน้ำในอัตราส่วนที่เหมาะสม แล้วปล่อยลงบนตะแกรงเคลื่อนที่ เพื่อรีดน้ำออกและทำให้เส้นใยจับตัวกันเป็นแผ่นกระดาษ
- การอบแห้งและตกแต่ง (Drying & Finishing) : นำแผ่นกระดาษที่ขึ้นรูปแล้วผ่านลูกกลิ้งร้อนเพื่ออบให้แห้ง อาจมีการเคลือบผิวหรือตกแต่งเพิ่มเติมเพื่อให้ได้กระดาษที่มีคุณสมบัติตามต้องการ
เทคโนโลยีการขึ้นรูปเยื่อกระดาษ นอกจากทำเป็นแผ่นกระดาษแล้ว เยื่อกระดาษรีไซเคิลยังสามารถนำไป ขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์ 3 มิติ ได้โดยใช้เทคโนโลยี Pulp Molding ซึ่งเป็นการดูดหรืออัดเยื่อกระดาษเหลวเข้าไปในแม่พิมพ์ที่มีรูปทรงต่างๆ แล้วอบให้แห้ง ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ เช่น ลังไข่ ถาดรองแก้ว บรรจุภัณฑ์กันกระแทกเป็ยต้น
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากกระดาษรีไซเคิล
กระดาษรีไซเคิลสามารถนำไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับคุณภาพของเยื่อและกระบวนการผลิต ตัวอย่างที่พบเห็นได้ทั่วไป ได้แก่
- บรรจุภัณฑ์ : กล่องกระดาษลูกฟูก, กล่องกระดาษแข็ง, ถุงกระดาษ, ลังไข่, ถาดรองอาหาร/ผลไม้, แกนกระดาษทิชชู, บรรจุภัณฑ์กันกระแทกขึ้นรูป
- เครื่องใช้สำนักงาน : กระดาษถ่ายเอกสารรีไซเคิล, สมุด, แฟ้มเอกสาร
- ผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน : กระดาษทิชชู, กระดาษชำระ, กระดาษเช็ดมือ
- วัสดุก่อสร้าง : แผ่นฉนวนกันความร้อนเซลลูโลส
- อื่นๆ : กระดาษทำการ์ด, งานศิลปะ
ต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ ด้วยสิ่งประดิษฐ์จากกระดาษรีไซเคิล
กระดาษรีไซเคิล หรือแม้แต่กระดาษใช้แล้วที่ยังไม่ผ่านกระบวนการรีไซเคิลในโรงงาน ก็สามารถนำมาสร้างสรรค์เป็นสิ่งประดิษฐ์ที่มีเอกลักษณ์และใช้งานได้จริง ช่วยลดขยะและเพิ่มมูลค่าได้ด้วยไอเดียและความชำนาญ เช่น
- ของเล่นสำหรับเด็ก : บ้านกระดาษ, หุ่นยนต์, รถยนต์จำลอง, ตัวต่อต่างๆ ช่วยเสริมสร้างจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์
- ของใช้ในบ้าน : ที่รองจาน/รองแก้ว, โมบายตกแต่ง, ชั้นวางของขนาดเล็ก (เช่น ชั้นวางรองเท้าจากกล่อง), กล่องเก็บของ, ถังขยะแห้ง
- ของตกแต่ง/งานฝีมือ : ดอกไม้ประดิษฐ์, เปเปอร์มาเช่, การ์ดอวยพร, ถุงของขวัญตกแต่งเอง
สิ่งประดิษฐ์เหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยลดขยะ แต่ยังเป็นกิจกรรมที่สนุกสนาน ส่งเสริมทักษะ และอาจสร้างรายได้เสริมได้อีกด้วย
คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับกระดาษรีไซเคิล
คำถามที่ 1 กระดาษรีไซเคิลมีคุณภาพต่ำกว่ากระดาษที่ผลิตจากเยื่อใหม่หรือไม่?
ตอบ : ไม่เสมอไป คุณภาพของกระดาษรีไซเคิลขึ้นอยู่กับกระบวนการผลิตและคุณภาพของเยื่อกระดาษตั้งต้น ปัจจุบันเทคโนโลยีการรีไซเคิลพัฒนาไปมาก ทำให้สามารถผลิตกระดาษรีไซเคิลที่มีคุณภาพดีเทียบเท่าหรือใกล้เคียงกับกระดาษจากเยื่อใหม่ได้ในหลายๆ การใช้งาน
คำถามที่ 2 กระดาษทุกชนิดสามารถนำไปรีไซเคิลได้หรือไม่?
ตอบ : ไม่ทุกชนิด กระดาษที่ไม่ควรนำไปรีไซเคิลรวมกับกระดาษทั่วไป ได้แก่ กระดาษที่เปื้อนอาหารหรือน้ำมันมากๆ, กระดาษทิชชูที่ใช้แล้ว, กระดาษกันน้ำ, กระดาษเทียนไข, กระดาษคาร์บอน, รูปถ่ายเป็นต้น
คำถามที่ 3 กระดาษสามารถรีไซเคิลได้กี่ครั้ง?
ตอบ : โดยทั่วไป เส้นใยกระดาษจะสั้นลงทุกครั้งที่ผ่านกระบวนการรีไซเคิล ทำให้ความแข็งแรงลดลง เชื่อกันว่ากระดาษสามารถนำมารีไซเคิลได้ประมาณ 5-7 ครั้ง ก่อนที่เส้นใยจะสั้นเกินไปและไม่สามารถนำมาผลิตกระดาษคุณภาพดีได้อีก (แต่อาจนำไปใช้ผลิตผลิตภัณฑ์อื่นที่ต้องการเส้นใยสั้น เช่น ฉนวน หรือ ทำปุ๋ยหมักได้)
คำถามที่ 4 การใช้กระดาษรีไซเคิลช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมได้จริงหรือ?
ตอบ : จริง การใช้กระดาษรีไซเคิลช่วยลดการตัดต้นไม้ ลดการใช้พลังงานและน้ำในกระบวนการผลิต ลดปริมาณขยะฝังกลบ และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งล้วนส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อมโดยรวม
คำถามที่ 5 สามารถพิมพ์งานบนกระดาษรีไซเคิลได้หรือไม่?
ตอบ : ได้ กระดาษรีไซเคิลหลายชนิดถูกออกแบบมาสำหรับงานพิมพ์ เช่น กระดาษถ่ายเอกสาร สมุด หรือแม้แต่กระดาษอาร์ตมันรีไซเคิล คุณภาพการพิมพ์อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับเกรดของกระดาษ แต่โดยทั่วไปสามารถใช้งานได้ดีกับเครื่องพิมพ์สำนักงานและเครื่องพิมพ์ตามบ้าน
สรุป
กระดาษรีไซเคิลเป็นมากกว่ากระดาษเหลือใช้ แต่เป็นทรัพยากรหมุนเวียนที่มีคุณค่า สามารถนำกลับมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย ตั้งแต่บรรจุภัณฑ์ สิ่งของเครื่องใช้ ไปจนถึงงานประดิษฐ์สร้างสรรค์
การสนับสนุนการใช้กระดาษรีไซเคิลและการคัดแยกขยะกระดาษอย่างถูกวิธี เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และส่งเสริมแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนให้เกิดขึ้นจริงได้อย่างยั่งยืน
