วัสดุบรรจุภัณฑ์ และการกำหนดรูปทรงของบรรจุภัณฑ์ให้เหมาะกับสินค้า

การเลือกใช้บรรจุภัณฑ์หรือออกแบบบรรจุภัณฑ์สำหรับธุรกิจ SME ไม่เพียงออกแบบหรือเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ให้มีขนาดและรูปทรงเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์เท่านั้น กล่องกระดาษใส่อาหาร กล่องไปรษณีย์ กล่องกระดาษลูกฟูก กล่องพิมพ์ออฟเซท เยื่อกระดาษขึ้นรูป หรือ แผ่นกระดาษลูกฟูก ที่สามารถทำการตลาดสู้กับคู่แข่งทางธุรกิจได้ ต้องผ่านขั้นตอนการออกแบบ การกำหนดรูปทรงและเลือกวัสดุที่นำมาใช้ผลิตให้ตอบโจทย์ความต้องการของกลุ่มบริโภคเป็นหลัก

วัสดุบรรจุภัณฑ์ และการกำหนดรูปทรงของบรรจุภัณฑ์

หลักในการพิจารณาเลือกใช้วัสดุสำหรับการออกแบบบรรจุภัณฑ์ ปัจจัยที่ผู้ประกอบการต้องพิจารณาให้ความสำคัญได้แก่ สภาพด้านการตลาด ข้อจำกัดต่างๆ ธรรมชาติ ลักษณะเฉพาะของผลิตภัณฑ์  สภาพการลำเลียง ขนส่ง และการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ โดยวัสดุพื้นฐานที่ใช้ผลิตบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม หรือกล่องบรรจุภัณฑ์ กล่องกระดาษ กล่องกระดาษลูกฟู รวมไปถึงบรรจุภัณฑ์รูปแบบอื่นๆ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ วัสดุที่ได้จากพืช วัสดุประเภทโลหะ วัสดุประเภทเครื่องเคลือบดินเผา  เครื่องแก้ว และวัสดุประเภทพลาสติก

1.วัสดุบรรจุภัณฑ์จากพืช

บรรจุภัณฑ์จากพืชที่พบเห็นในอดีต ได้แก่ การนำใบตอง ใบเตย มาทำเป็นภาชนะใส่อาหารคาวหรือขนมหวาน การสานตะกร้า ชะลอม การนำกระบอกไม้ไผ่มาเผาข้าวหลาม ปัจจุบันได้มีการพัฒนาวัสดุที่นำมาทำเป็นบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม หรือบรรจุภัณฑ์รูปแบบอื่นๆ ด้วยเยื่อไม้ เส้นใย และกระดาษ ซึ่งเป็นวัสดุที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ไม่สร้างปัญหาขยะและมลพิษที่เกิดจากการกำจัดขยะ

2.วัสดุบรรจุภัณฑ์ประเภทโลหะ

ลักษณะของบรรจุภัณฑ์ ที่ทำมาจากโลหะมีมากมาย เช่น กระป๋องเครื่องดื่มต่างๆ หลอดบีบเครื่องสำอาง กระป๋องฉีดพ่น  ของดีของวัสดุบรรจุภัณฑ์ประเภทโลหะ ก็คือ แข็งแรงทนทาน นำมาขึ้นรูปทำบรรจุภัณฑ์ลักษณะต่างๆได้ง่าย และที่สำคัญใช้แล้วนำสามารถนำกลับมารีไซเคิลใหม่ได้ โดยการหลอมและขึ้นรูปใหม่ ส่วนข้อด้อยขชองวัสดุชนิดนี้ ตือมีราคาสูง น้ำหนักมาก ไวต่อการเกิดปฏิกิริยาที่จะทำให้เกิดการผุกร่อนได้ง่าย

3.วัสดุบรรจุภัณฑ์จากแก้ว

แก้วเป็นวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่มีลักษณะทางกายภาพใสสะอาด ปลอดภัย และทนความร้อนได้สูง มีอายุการใช้งานได้นาน แต่มีน้ำหนักมากและแตกหักได้ง่าย ข้อดีคือเมื่อเลิกใช้แล้ว สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้

4.วัสดุบรรจุภัณฑ์จากพลาสติก

พลาสติกเป็นวัสดุบรรจุภัณฑ์ประเภทสารสังเคราะห์จำพวกโพลิเมอร์มีหลายชนิด และพลาสติกยังแป็นวัสดุที่นิยมนำมาผลิตบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มมากที่สุด ข้อดีก็คือสามารถดัดแปลงให้มีคุณสมบัติเหมาะกับการใช้งาน มีน้ำหนักเบา ลักษณะการนำไปขึ้นรูปทรงเป็นบรรจุภัณฑ์ต่างๆได้ง่าย ข้อด้อยของบรรจุภัณฑ์พลาสติกที่ไม่มีคุณภาพและการผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาจมีสารเคมีเจือป่นมากับพลาสติกทำให้เป็นอันตรายต่อสุขภาพ และพลาสติกยัง ทำให้เกิดมลพิษจากการกำจัดขยะอย่างไม่ถูกวิธีเช่นการเผา

การออกแบบกำหนดรูปทรง และการเลือกใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ เพื่อผลิตกล่องกระดาษ กล่องกระดาษลูกฟูก หรือบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม ให้สามารถสู้กับคู่แข่งขันด้านการตลาดได้ ควรเลือกใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ประเภทกระดาษ หรือเยื่อกระดาษจากธรรมชาติ ที่สามารถย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติ นอกจากเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ยังเป็นจุดขายของแบรนด์หรือผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ความต้องการของสังคมมากที่สุด