บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย คืออะไร และที่นิยมใช้มีกี่ประเภท

การเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ ผู้ประกอบการหรือนักธุรกิจรายใหม่มักเข้าใจว่า กล่องใส่เอกสาร กล่องไปรษณีย์ กล่องกระดาษลูกฟูก หรือแม้แต่บรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มหรือบรรจุภัณฑ์ประเภทพลาสติก ขวดแก้ว และอื่นๆ ก็คือบรรจุภัณฑ์ที่เป็นส่วนประกอบสำคัญในการทำธุรกิจเกือบทุกประเภท แต่ในทางปฏิบัติติคำว่า “บรรจุภัณฑ์” ยังแยกย่อยออกไปอย่างเช่น “บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย” บรรจุภัณฑ์ประเภทนี้คืออะไร สำคัญอย่างไรต่อองค์กรธุรกิจ บทความนี้มีคำแนะนำ

ความหมายของ บรรจุภัณฑ์

สำหรับคำว่าบรรจุภัณฑ์ มีนิยามความหมายจากนักวิชาการและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ให้ความหมายไว้หลากหลาย ได้แก่กองส่งเสริมอุตสาหกรรม กล่าวว่า บรรจุภัณฑ์ หมายถึง ภาชนะที่ใช้ในการขนส่งผลิตภัณฑ์ไปยังแหล่งที่ต้องการใช้ประโยชน์ โดยความประหยัดและปลอดภัยพจนานุกรมใหม่ของ เว็บสเตอร์ส กล่าวว่า บรรจุภัณฑ์ คือ กล่องหรือหีบห่อที่ทำขึ้นเพื่อเก็บรักษาหรือเพื่อการขนส่ง

จากนิยามที่มีผู้ให้ความหมายไว้จะเห็นได้ว่ามีความหมายใกล้เคียงที่พอสรุปได้ว่า บรรจุภัณฑ์หมายถึง การนำวัสดุ เช่น กล่องกระดาษ กล่องกระดาษพิมพ์ออฟเซท กล่องกระดาษลูกฟูก เยื่อกระดาษขึ้นรูป กระดาษขึ้นรูป หรืออื่นๆ มาเป็นภาชนะห่อหุ้มสินค้าหรือบรรจุผลิตภัณฑ์ รวมถึงภาชนะที่ใช้เพื่อการขนส่งผลิตภัณฑ์จากแหล่งผลิต ไปยังแหล่งผู้บริโภค เพื่อประโยชน์ในการป้องกัน รักษาผลิตภัณฑ์ไม่ให้ชำรุดเสียหาย

การแบ่งประเภทของบรรจุภัณฑ์

บรรจุภัณฑ์ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน แบ่งออกเป็นหลายประเภทและการแบ่งประเภทขึ้นอยู่กับวิธีการผลิต แบ่งตามลักษณะการนำไปใช้  หรือแบ่งตามวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ และแบ่งตามความคงรูป “บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย” ถือเป็นบรรจุภัณฑ์อีกประเภทหนึ่งที่มีความสำคัญ แต่ผู้ประกอบการใหม่ๆอาจไม่คุ้น และอาจไม่ทราบลักษณะและความสำคัญในการนำไปใช้งาน

บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย คืออะไร

บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย “Unit Packaging” เป็นศัพท์ที่นิยมใช้กับธุรกิจหรือกิจการที่เกี่ยวกับการซื้อขายผักผลไม้โดยเฉพาะ หากเป็นการซื้อขายสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ประเภทอื่นๆมีการรวมกลุ่มเพื่อเป็นหน่วยขายปลีก อาจเรียกเป็นชื่ออื่นอย่างเช่น บรรจุภัณฑ์หน่วยขายปลีก ได้แก่ บรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม เช่น แก้วกาแฟกระดาษ กล่องข้าว แก้วน้ำ จานกระดาษ ถ้วนกระดาษ เป็นต้น

บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย ที่นิยมใช้มีกี่ประเภท

การซื้อขายผลไม้ แนวทางปฏิบัติติมักจะกองรวมไว้เพื่อให้ลูกค้าหรือผู้บริโภคเลือกผลที่ถูกใจตามจำนวนที่ต้องการ ปัญหาที่เกิดจากการจำหน่ายโดยการให้ลูกค้าเลือกทำให้ผลไม้ช้ำเสียหายหรือกระทบกระแทกระหว่างถูกคัด บรรจุภัณฑ์หน่วยขาย จึงถูกพัฒนาขึ้นเพื่อลดปัญหาเหล่านี้ สำหรับรูปแบบบรรจุภัณฑ์หน่วยขายที่นิยมใช้แบ่งเป็น 3 แบบ ได้แก่

1.ถุงพลาสติก เป็นบรรจุภัณฑ์หน่วยขายที่นิยมที่สุด ปัจจุบันจากกระแสการอนุรักษ์ทำให้มีการพัฒนากล่องกระดาษลูกฟูกหรือเยื่อกระดาษขึ้นรูปเป็นบรรจุภัณฑ์สำหรับขายปลีก ทำให้สะดวกสบายและลดปัญหาขยะลงได้มาก

2.ถาด เป็นบรรจุภัณฑ์หน่วยขายที่นิยมรองจากถุง วัสดุที่ผลิตเป็นถาดอาจเป็นโฟมหรือถาดพลาสติกใส แต่ในปัจจุบันมีการพัฒนาใช้ถาดที่ขึ้นรูปจากเยื่อกระดาษแทนโฟมและพลาสติก

3.ปลอก (Sleeve) มีรูปลักษณะเป็นรูปทรงเป็นท่อยาวรัดห่อหุ้มผลไม้ไว้ภายใน รูปแบบบรรจุภัณฑ์แบบนี้พบได้น้อยในเมืองไทย ที่พอมีใช้อยู่บ้าง คือ ถุงเน็ตที่ใช้บรรจุส้ม นอกเหนือจากการใช้เน็ตแล้วยังสามารถใช้ฟิล์มหดและตาข่ายที่ผลิตจากโฟม จำนวนผลไม้ที่บรรจุภายในปลอกอาจจะบรรจุผลเดี่ยว หรือสองผล

การทราบข้อมูลเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์แต่ละประเภท เป็นประโยชน์ต่อผู้ประกอบการหรือนักธุรกิจใหม่ๆ เนื่องจากบรรจุภัณฑ์หน่วยขาย ช่วยอำนวยความสะดวกและรักษาคุณภาพของผลไม้หรือพืชผักไม่ให้ชำรุดเสียหายจากการคัดเลือก และยังสะดวกต่อผู้บริโภค เพียงออกแบบและพัฒนาโดยนำวัสดุที่เป็นเยื่อกระดาษขึ้นรูป หรือกล่องกระดาษลูกฟูกมาออกแบบ และผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์หน่วยขายก็จะยิ่งเพิ่มความน่าสนใจและสร้างความแตกต่างให้กับสินค้าได้เป็นอย่างดี